carl menger ne demek?

Carl Menger

Carl Menger (23 Şubat 1840 – 26 Şubat 1921), Avusturyalı bir ekonomist ve Avusturya Okulu'nun kurucusudur. Marjinalizm devrimine önemli katkılarda bulunmuş ve modern öznel değer teorisinin gelişimine öncülük etmiştir.

Hayatı ve Eğitimi

Menger, 23 Şubat 1840'ta Galisya'nın (şimdiki Polonya ve Ukrayna arasında) Neu Sandec şehrinde, zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi, bir dizi bilim insanı ve avukattan oluşuyordu. Babası Anton Menger bir avukat, annesi Caroline Gerzabek von Wallsee ise bir tüccarın kızıydı. İki erkek kardeşi, Anton Menger bir hukuk profesörü, Max Menger ise bir hukukçuydu.

Menger, eğitimine Lemberg ve Viyana'da başladı ve daha sonra Prag ve Viyana üniversitelerinde hukuk okudu. 1867'de Krakow Üniversitesi'nden hukuk doktorasını aldı. Ekonomiyle ilgilenmeye başlamadan önce bir süre gazetecilik yaptı.

Kariyeri

Menger, 1871'de ekonomi alanındaki başyapıtı olan "Ekonomi İlkeleri" ("Grundsätze der Volkswirtschaftslehre") adlı eserini yayınladı. Bu eser, klasik iktisat'ın nesnel değer teorisine karşı çıkarak, değerin öznel olduğunu ve malların insanların ihtiyaçlarını karşılama yeteneğine bağlı olduğunu savunuyordu. Bu, marjinal fayda kavramının temelini oluşturdu ve Menger'i marjinalizm devriminin öncülerinden biri haline getirdi.

1873'te Viyana Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı ve 1879'da profesörlüğe yükseldi. Öğrencileri arasında daha sonra önde gelen Avusturyalı ekonomistler olan Eugen von Böhm-Bawerk ve Friedrich von Wieser bulunuyordu.

Menger, 1903'te üniversiteden emekli oldu, ancak ekonomi üzerine yazmaya ve düşünmeye devam etti. 26 Şubat 1921'de Viyana'da hayatını kaybetti.

Ekonomi Teorisine Katkıları

Carl Menger'in ekonomi teorisine en önemli katkıları şunlardır:

• Öznel Değer Teorisi: Menger, değerin nesnel bir özellik olmadığını, bireylerin mallara atfettiği öznel bir yargı olduğunu savunmuştur. Bir malın değeri, o malın bireyin ihtiyaçlarını ne kadar karşıladığına bağlıdır.
• Marjinal Fayda İlkesi: Menger, bir malın değerinin, o malın son biriminin (marjinal birim) bireye sağladığı faydaya bağlı olduğunu öne sürmüştür. Bu, marjinal fayda ilkesinin temelini oluşturur ve tüketici davranışını anlamak için önemli bir araçtır.
• Malların Sınıflandırılması: Menger, malları ihtiyaçları doğrudan karşılayan "birinci derece mallar" ve ihtiyaçları dolaylı olarak karşılayan "ikinci, üçüncü vb. derece mallar" olarak sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırma, üretim sürecini ve mal akışını anlamak için kullanışlıdır.
• Paranın Kökeni: Menger, paranın devlet tarafından yaratılmadığını, bireylerin değişim aracı olarak kullanmaya başladığı malların kendiliğinden evrimi sonucu ortaya çıktığını savunmuştur. Bu görüş, Avusturya Okulu'nun para teorisinin temelini oluşturur.

Eserleri

• Ekonomi İlkeleri (Grundsätze der Volkswirtschaftslehre, 1871)
• Sosyal Bilimlerde Yöntem Araştırmaları ve Politik Ekonomi Alanında Özellikle (Untersuchungen über die Methode der Socialwissenschaften und der Politischen Oekonomie insbesondere, 1883)
• Sermaye (Zur Theorie des Kapitals, 1888)

Mirası

Carl Menger, modern ekonomi düşüncesini derinden etkilemiş bir düşünürdür. Avusturya Okulu'nun kurucusu olarak, liberal ekonomi politikası'nın savunuculuğunu yapmıştır. Çalışmaları, serbest piyasa ekonomisinin anlaşılmasına ve savunulmasına önemli katkılar sağlamıştır. Öznel değer teorisi ve marjinal fayda ilkesi, günümüzde hala ekonomi eğitiminin temelini oluşturmaktadır. Öğrencileri ve takipçileri aracılığıyla, Menger'in düşünceleri günümüze kadar ulaşmış ve ekonomi bilimi'ni etkilemeye devam etmektedir.